တၢ်တူၢ်လိာ်မုာ် ၦၤတခီဘီမုၢ်ဖိ
ယူၣ်ကရ့ (Ukrainian) ပိာ်မုၣ်ဒီးဖိသၣ် လၢအကထိတဖၣ်အကထိ, ဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးလၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, ဒီးဟဲတုၤဝဲဆူ ဝ့ၢ်ဘၢ်လ့ၣ် (Berlin) အလ့ၣ်မ့ၣ်အူသန့န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်န့ၢ်တၢ်လီၤကမၢကမၣ် တမံၤ - ၦၤကၠၢမနံၣ်ဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒူၣ်ထၢတဖၣ်ဖီၣ်ဃာ်, နီၢ်ကစၢ်မၤတၢ်ပနီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်လီၢ်အိၣ်ကဒုလၢ အဝဲသ့ၣ်အဟံၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ပနီၣ်တခါပာ်ဖျါဃာ် “တူၢ်လိာ်ၦၤခံဂၤသ့”လီၤ. မ့မ့ၢ်အဂၤတထံၣ်န့ၣ် တၢ်ကွဲးအသး “ဒၢးဖးဒိၣ်ဒိးန့ၢ်သ့” န့ၣ်လီၤ. ဖဲအထံၣ်ဘၣ်တၢ်သံကွၢ်လၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် သးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်တူၢ်တံၤတူၢ်တမှံၤဒ်သိးန့ၣ်လဲၣ်ဒီး, ပိာ်မုၣ်တဂၤစံးဆၢဝဲ ဖဲအမိၢ်ဘၣ်ဟးထီၣ်ဃ့ၢ် ပူၤဖျဲးအသးလၢ နၣ်စံၢ်(Nazis)အဆၢကတီၢ်, အမိၢ်န့ၣ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်ကဒုအလီၢ်အဃိ, အဝဲ သးအိၣ်မၤစၢၤၦၤဂၤ ဒ်သိးအံၤန့ၣ်လီၤ.
လံာ် ၅ မိၤရှ့အပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤမၢၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကအံးထွဲကွၢ်ထွဲၦၤလၢ အအိၣ်ယံၤဒီး အဟံၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ၅မိၤ ၁ဝး၁၈ ပာ်ဖျါဝဲ ယွၤမ့ၢ်တၢ်ဒီသဒၢလၢ ဖိၣ်ဃဲတဖၣ်, မုၣ်ကမဲတဖၣ်, ဒီးၦၤတခီဘီမုၢ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်အဃိန့ၣ်လီၤ. အဆၢဖိ ၁၉ အပူၤ စံးဘၣ်ပှၤလၢ “အဂ့ၢ်ဒ်အံၤႇ သုမ့ၢ်တ့ၢ်ၦၤတခီဘီမုၢ်ဖိ လၢကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤလီၤ” အဃိ, ၦၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်…
တၢ်ကူၣ်သ့ဒ်လဲၣ်တမံၤလဲၣ်
၂ဝ၁၈ နံၣ် တချုး အံး(စ)ထၢၣ်အမုၢ်နံၤန့ၣ် ၦၤအၢဖိလၢအမၤစုဆူၣ်ခီၣ်တကးတၢ်တဂၤ ဟဲနုာ်ဆူ ဖၠါပူၤႇ မၤသံၦၤခံဂၤဒီး လၢတၢ်အုၣ်ခီၣ်အဂီၢ်က့ၤဖီၣ်ပိာ်မုၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ကျဲးစၢးမၤထူၣ်ဖျဲး ပိာ်မုၣ်အံၤ တကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဘၣ်န့ၣ်ဒီး ပၢၤကီၢ်တဂၤစံးကတိၤဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲ ၦၤအၢပှၤသီန့ၣ်လၢ ကပျၢ်ကွံာ်ပိာ်မုၣ်န့ၣ်ဒီး အလီၢ်န့ၣ် လၢတၢ်အုၣ်ခီၣ်အဂီၢ် ကဖီၣ်ဟံးဃာ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ကတိၤလၢအဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်တထံၣ်အံၤ, ဒီချၢလိာ်သးဒီး တၢ်ကတိၤကူၣ်သ့လၢ ညီနုာ် ၦၤအါဂၤသ့ၣ်ညါဟံးဃာ်တဖၣ်အဃိဒီး ကဲထီၣ်တၢ်လီၤကမၤကမၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. social media အလိၤပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ကတိၤလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်, တၢ်ကတိၤဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်တဖၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်စံးကတိၤ အီၤလၢပှၤမံၤဟူသၣ်ဖျါတဖၣ်, နမ့ၢ်ထံၣ်ဒီး ထီဘိန့ၣ်နစံးသ့လၢ စိၤဆၢကတီၢ်လုၢ်လၢ်ဆဲးလၤတမံၤ “အတၢ်ကူၣ်သ့” န့ၣ်လီၤ. တၢ်တဲဒိးကတိၤဒိးဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ် လၢပှၤသ့ၣ်ညါအါတထံၣ်စံးဝဲ “သးသမူ အတၢ်လဲၤလၢအဒုးသူၣ်ဟူးသးဂဲၤပှၤအဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဒ်ပပာ်ပညိၣ်မံမီၢ်ဝဲ အသိး” န့ၣ်လီၤ. အဂၤန့ၣ်စံးဝဲလၢ “အဲၣ်လီၤနသးဒၣ်နဲအဆိႇ ဒီးတၢ်ခဲလၢာ်ကဘၣ်လိာ်ဘၣ်စး ဝဲန့ၣ်လီၤ”. သၢထံၣ်တထံၣ်စံးဝဲလၢ “လၢနဂီၢ်မၤတၢ်လၢနကဘၣ်မၤ” န့ၣ်လီၤ. ပၢၤကီၢ်တဂၤအံၤ မ့ၢ်မၤပိာ်တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဒ်သိးအံၤတဖၣ်န့ၣ် အဝဲကကွၢ်ဆိတၢ်လၢ အဂီၢ်ဒီးကဃ့ၢ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢ်မၢဖိစီၤယၤကိာ်စံးဝဲ, လၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ တၢ်ကူၣ်သ့အိၣ်ဝဲခံကလုာ် - တၢတထံၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢ အဘၣ်ဃးဒီးဟီၣ်ခိၣ်,…
တၢ်လီၤဆီလိာ်သကိးသးလၢ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးခရံာ်အပူၤ
ဘၣ်တဘျီန့ၣ် ပှၤပဲာ်ဖးဃုသ့ၣ်ညါ ပနံာ်ကၤတၢ်မၤလၢအမ့ၢ် ဖရဲၤစ့းအံၣ်ဘဲ(စ)(Francis Evans) ဃုမၤလိသ့ၣ်ညါ ပှၤဆါတၢ်အုၣ်ကီၤ (Insurance) ၁၂၅ ဂၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤကဲထီၣ် လိၣ်ထီၣ် တၢ်အဂ့ၢ် ဒီးတၢ်လၢအလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်အီၤန့ၣ် တၢ်လၢတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ် တၢ်တဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ် မၤတၢ်ဂ့ၤလီၤဆီအဃိ ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အံၣ်ဘဲ(စ) သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤလၢအပှ့ၤတၢ်အုၣ်ကီၤတဖၣ်န့ၣ် အါတက့ၢ် ပှ့ၤဝဲဒၣ်တၢ်လၢ ပှၤဆါတၢ်ဖိတဖၣ် လၢထံရူၢ်ကီၢ်သဲးတဖၣ်, တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တဖၣ် ဒ်သိးလိာ်အသးဒီး အနီၢ်ကစၢ်အဖုၣ်အထီဒၣ်လဲာ် ဒ်သိးလိာ်သးတဖၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသး ဒ်သိးအံၤန့ၣ် ပှၤကူၣ်သ့တဖၣ် ကိးဝဲဒၣ်လၢ “တၢ်သးအိၣ်မၤသကိးတၢ်ဒီး ပှၤလၢ နီၢ်ခိနီၢ်သး ဒ်သိးလိာ်သးတဖၣ်” ဟိၣ်မိၣ်ဖံၤလံၣ် (Homophily) န့ၣ်လီၤ.
လၢပှၤကညီတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤအပူၤစ့ၢ်ကီး ဟိၣ်မိၣ်ဖံၤလံၣ်အံၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒၣ်, ဒီးစးထီၣ်လၢ ပဝဲနၤယၤတဖၣ် ပဘၣ်သးဒိတ့ဒိးဖျီပသး, ရ့လိာ်မုာ်လိာ်ပသးဒီး ပပှၤကလုာ်ကဒဲကဒဲ, တၢ်လၢအဒ်သိးလိာ်သးဒီး ပှၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဟိၣ်မိၣ်ဖံၤလံၣ်န့ၣ် ညီနုာ် တၢ်အိၣ်အသး…
ပှၤအိၣ်မၤတၢ်လၢ တၢ်ဖီလာ်အကတီၢ်တဖၣ်
ယတံၤသကိးတဂၤ မၤတၢ်လၢ တၢ်ဆါဟံၣ်ကဘီအၤဖရံကၤမၢစံၣ် (Africa Mercy) အလိၤဒီး ကဘီအံၤ ကူစါယါဘျါကလီန့ၢ် ထံကီၢ်လၢ အဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်ဒံးအဖၢမုၢ်တဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤမၤတၢ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်ကွၢ်ပှၤဆါလၢအကယၤတဖၣ် ကိးမုၢ်ဒဲးန့ၣ်လီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒီး ပှၤဆါတဖၣ် တမ့ၢ်လၢကဘၣ် တၢ်ကူစါယါဘျါအသးန့ၣ်လီၤ.
တဘျီဘၣ်တဘျီ ပှၤဒိကွဲၤထံၣ်ဟူတဖၣ် လဲၤထီၣ်ဆူကဘီအဖီခိၣ်န့ၣ်ဒီး, ဒိန့ၣ် ကသံၣ်သရၣ်/သရၣ်မုၣ်တဖၣ် ကူစါမၤဘျါက့ၤပှၤဆါလၢ ထးခိၣ်တဲၤဖးဒီး ဒီးခီၣ်လၣ်အက့ၢ်အဂီၤဟးဂီၤတဖၣ်အဂီၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တဘျီဘျီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်လဲၤလီၤဆူ ကဘီအဖီလာ်တကထၢ ဒီးသံကွၢ်သံဒိးဝဲဘၣ်ဆၣ် တၢ်မၤလၢ မ့း(ခ) (Mick) မၤဝဲန့ၣ် ညီနုၢ် လၢ ပှၤတပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ.
မ့း(ခ) မ့ၢ်ဝဲပှၤအ့ၣ်ကၠ့နံယၢၣ်တဂၤဒီး ဖဲလၢပှၤဟ့ၣ်အီၤမူဒါတၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် ကဘၣ်မၤကဆှီ တၢ်အ့ၣ်တၢ်ဆံၣ်အလီၢ်အဃိ ကဲထီၣ် တၢ်ကမၢကမၣ်လၢ အဝဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တနံၤဘၣ်တနံၤ တၢ်ကတဲာ်ကတီၤရဲၣ်လီၤ မၤကဆှီ တၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီ အိၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်အစုၣ်အပျၢ်တဖၣ်လၢ လံထၢၣ် (liter) လွံၢ်ကလးဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မၤဖးဒိၣ်ဒီး မ့ၢ်တၢ်လၢ အကါဒိၣ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. မ့း(ခ) အတၢ်ကွၢ်ထွဲ ထံပီၤဘိဒီးစဲးထုးထီၣ်ထံတဖၣ် မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်ဒီး,…
ပှၤအိၣ်သယူၢ်အိၣ်လီၤဖးဒီး ပှၤတဝၢအတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်
ဖဲလါယူၤ, ၁၉၆၅ နံၣ်န့ၣ်, ပှၤတိၣ်ကၢ် (Tongan) သးစၢ်လိၣ်ဘိ ၆ ဂၤ ဒိးထီၣ်ချံ ဒီးအိၣ်ဟးထီၣ်လၢ ကီးလၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဆိးတၢ်အလီၢ် ဒ်သိးအကဃုထံၣ်န့ၢ် တၢ်လဲၤခီဖျိအသီ လၢ အလီၤသူၣ်ဟူးသးဂဲၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်အခီၣ်ထံးတနၤန့ၣ် ကလံၤမုၢ်မၤကၢ်ကွံာ် အချံယၢ်ထူၣ်ဒီး သန့ၤလၣ် လၢအကၢၤတၢ်အဃိ တချုးတုၤဆူ ကီး အါတၢ် (island of ‘Ata) လၢပှၤတအိၣ်နီတဂၤဘၣ်န့ၣ်, အဝဲသ့ၣ် အချံလီၤထွံ အါနံၤအါသီ လၢတၢ်အီၣ်တၢ်အီဒီး ထံတအိၣ် နိတအိၣ် အပူၤန့ၣ်လီၤ. တချုးလၢ ပှၤဃုထံၣ်န့ၣ်ဘၣ် ပှၤသးစၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်အိၣ်ဖဲကီးအံၤ ၁၅ လါန့ၣ်လီၤ.
ဖဲပိာ်ခွါဖိတဖၣ် အိၣ်ဆိးဝဲဒၣ်လၢ ကီးအါတၢ်အဆၢကတီၢ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤဝဲအဂီၢ် ဘၣ်မၤသကိးတၢ် ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သူၣ်တၢ်ဖျးအကျီးဖိတခါ မၤလီၤကအိဝဲ အသ့ၣ်ဖးဒိၣ်တထူၣ် ဒ်သိးကပာ်ဖှိၣ်ဃာ် မူခိၣ်ထံအဂီၢ်, ဒီးတၢ်မၤနီၢ်ခိတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအဂီၢ်ဒၣ်လဲာ် တ့ထီၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဖိတဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤပိာ်ခွါဖိတဂၤ လီၤတဲာ်လၢ လ့ဖးထီဒီး…
တၢ်ဘှီဂ့ၤထီၣ် သိလ့ၣ်ပြၢ
ဟံၣ်လၢယအိၣ်ဆိးဖဲ ယနီၢ်ဆံးအဆၢကတီၢ်, တၢ်ပာ်သိလ့ၣ်လီၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်နီၣ်တဖၣ် အါမးန့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢမုၢ်ဘူၣ်နံၤ ဂီၤအဆၢကတီၢ်တဖၣ်န့ၣ် ယပၢ်တလ့ၣ်လီၤပသိလ့ၣ်ဆူ သိလ့ၣ်နုာ်လီၤဟးထီၣ်တၢ်အကျဲ ဒ်သိးပကအိၣ်ဒီးတၢ်လီၢ်လီၤဟိ လၢပကဘှီဂ့ၤထီၣ် သိလ့ၣ်ပြၢတခိၣ်ဒီး တၢ်မၤအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢ ယအဲၣ်ဒိးမၤ အဒိၣ်ကတၢၢ်တမံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ပာ်သိလ့ၣ် အလီၢ်ဒါလိၤန့ၣ် ပဆီတလဲက့ၤ သိလ့ၣ်ပြၢအပၣ်(Wheels)တဖၣ်ဒီး ပလးစတ့း မဲာ်ထံကလၤလၢအဒီတဒၢ ကလံၤဝံၤ ယပၢ်ခိးကွၢ်န့ၢ်ယၤ သိလ့ၣ်တဖၣ်အတၢ်လဲၤက့ၤအဆၢကတီၢ်, လၢတၢ်သူၣ်ပိၢ်သးဝးအပူၤ ယနီၣ်ဟးထီၣ် သိလ့ၣ်ပြၢဖိဆူကျဲခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ယထံၣ်ဆိကမိၣ်ကဒါက့ၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ်ဒီး တၢ်မၤအသးတဖၣ် လၢပှၤပာ်သိလ့ၣ်အလီၢ်အံၤအပူၤန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်မၤအသးထဲ တၢ်ဘှီဂ့ၤထီၣ် သိလ့ၣ်ပြၢအံၤန့ၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအသးအိၣ်အါမးအကျါ တၢ်မၤအသးနီၢ်နီၢ်တမံၤမ့ၢ် ဖိသၣ်ပိာ်ခွါဖိတဂၤအံၤ ဘၣ်တၢ်ဘှီဂ့ၤကတဲာ်ကတီၤအီၤလၢ အပၢ်ဒီး လၢတၢ်မၤအသးအံၤအပူၤ အဝဲထံၣ်တဖျဲးဝဲ ကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ.
၁ မိၤ ၁:၂၇-၂၈ အပူၤ ပာ်ဖျါဝဲ “ပှၤကညီတဖၣ် ဘၣ်တၢ်တ့ဒုးထီၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအန့ဆၢၣ်, အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.” တၢ်အခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိလၢ ပှၤကညီတဖၣ် ကွၢ်ထွဲ ပၢဆှၢလုၢ်အီၣ်လုၢ်အီဖိတဖၣ်န့ၣ် စးထီၣ်ဝဲလၢကစၢ်ယွၤန့ၣ်လီၤ. အ့ဖ့း ၃:၁၄-၁၅ ပာ်ဖျါဝဲလၢ…
တၢ်အကတီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်
တၢ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယထံၣ်န့ၣ် တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်လၢ အကဲဘျုးလၢအမ့ၢ် “တၢ်ဂိၢ်ကတီၢ် တၢ်အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ” န့ၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်ဂိၢ်အကတီၢ်န့ၣ် န့ဆၢၣ် တၢ်ဘၣ်တ့တဖၣ် အါတက့ၢ် တၢ်အိၣ်အသး မၤသးတဖၣ် ဃၢလီၤဒီး တမၤအသးချ့ချ့ ဒ်ညီနုၢ်အသိး, အဃိဒီး ပှၤကွဲးလံာ် ခဲးသရံမ့ၤ စူးကါ တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤ လၢ တၢ်အိၣ်မူအိၣ်အိၣ်ဂဲၤ ကီခဲဝဲ လၢတၢ်ဂိၢ်အကတီၢ်အံၤန့ၣ် ပလိၣ်ဘၣ်လၢ ပကအိၣ်ဘှံး ဒီးမၤပှဲၤက့ၤ ပဂံၢ်ပဘါအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ယထံၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ကဲထီၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢယဂီၢ် ဖဲယပၢ်သံဝဲလၢခဲစၢၣ်တၢ်ဆါအဃိ, ယဂံၢ်ယဘါ ဆံးလီၤစှၤလီၤဝဲလၢ တဘျုးလါအတီၢ်ပူၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဘၣ်ယၤ တမုာ်လၢ ယတၢ်အိၣ်အသးတဖၣ် ဃၢလီၤ, စှၤလီၤအဃိ, ယဂုာ်ကျဲးစၢး အိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤလၢ တၢ်ဂိၢ်အကတီၢ် ဒီးထုကဖၣ် လၢတၢ်အိၣ်မူလၢ တၢ်ကိၢ်ခါအကတီၢ် ကဟဲက့ၤကဒါက့ၤ အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယကဘၣ် မၤလိန့ၢ်တၢ်အိၣ်အါမးဒံးန့ၣ်လီၤ.
ဒ်ၦၤအါဂၤသ့ၣ်ညါအသိး စံၣ်တဲၤတဲ ၃:၁-၄ အပူၤ အၦၤပှၤကွဲးလံာ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ “အဆၢအကတီၢ်လၢ…
ပှၤတဖၣ်လၢ အဃုတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ
ဘၣ်တဘျီန့ၣ် ပိာ်မုၣ်တဂၤ စံးဘၣ်ယၤလၢ တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးတလီၤပလိာ်သးအဃိ အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လီၤမုၢ်လီၤဖးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ယသံကွၢ်အီၤ“တၢ်သးတလီၤပလိာ်သး လၢတၢ်မနုၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လဲၣ်”. ဒီးအဝဲစံးဆၢ“ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ မ့ၢ်အဖျၢၣ်ဧါ. မ့ၢ်တၢ်အိၣ်ပၢၤ ဘံၣ်သလၣ်အသးဧါ”န့ၣ်လီၤ. စှၤလါပူၤကွံာ်ဝံၤ တၢ်ကစီၣ်တယုၢ် အိၣ်ဖျါထီၣ် လၢပှၤခရံာ်ဖိပိာ်ခွါလၢ ဖီၣ်တၢ်စုကဝဲၤတဂၤ လဲၤနုာ်လီၤဆူ ပှၤဆါတၢ်အီၣ်တၢ်အီကျးပူၤ တကီၢ်ခါ, ဒ်သိးကလဲၤမၤပူၤဖျဲး ဖိသၣ်တဖၣ်လၢ ကျးအလီၢ်ခံဒၢးအပူၤ, ဆိကမိၣ်ဝဲဒၣ်လၢ ဖိသၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤနးအဝဲသ့ၣ်အဃိလီၤ. ကျးအံၤန့ၣ် တၢ်လီၢ်ခံဒၢး တအိၣ်ဝဲဒၣ်ဘၣ်ဒီး ပိာ်ခွါအံၤ ဘၣ်တၢ်ဖီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်ခံမံၤလိာ်အံၤအပူၤ, ပှၤမၤကမၣ်တၢ် မၤဘၣ်ဝဲ တၢ်ကစီၣ်ဟဲခီဖျိလၢ အ့ထၢၣ်နဲး(internet), တၢ်ကစီၣ်လၢ ပနာ်န့ၢ်တသ့, တၢ်ကစီၣ်လၢ အတဘၣ်တတီအဃိန့ၣ်လီၤ.
ရိမ့ၤ ၁၃:၁-၇ ပာ်ဖျါဝဲ “ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤ ထံဖိကီၢ်ဖိလၢအဂ့ၤ ဒီးထံဖိကီၢ်ဖိအဂ့ၤတဖၣ် တရၤလီၤတၢ်ကစီၣ်လၢအကမၣ်တဖၣ်ဘၣ်.” လူၤကၣ် ၁:၁ ပာ်ဖျါဝဲ စီၤလူၤကၣ်အစိၤအဆၢကတီၢ်, ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးအဂ့ၢ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်စံးကတိၤရၤလီၤအါအါဂီၢ်ဂီၢ် ဒီးတနီၤနီၤန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤအမ့ၢ်အတီဘၣ်. လၢတၢ်ဟ့ၣ်ခီဟ့ၣ်နီၤလီၤ ကယဲၢ်တၢ်လၢအနၢ်ဟူဝဲတဖၣ် ခဲလၢာ်အလီၢ်န့ၣ် တၢ်လၢအကါဒိၣ်ကတၢၢ်…
ပဒိးန့ၢ်(ငါန့ၢ်) တံၤသကိးလၢ စ့န့ၢ်ဧါ
တၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ ပှၤဘၣ်အိၣ်ထဲဒၣ်တဂၤဧိၤဒီး ဘၣ်အိၣ်သယုၢ်သညိန့ၣ် အါထီၣ် အါထီၣ်ဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. စးထီၣ်လၢ ၁၉၉၀ နံၣ်န့ၣ် ပှၤအမဲရကၤဖိလၢ အတံၤသကိး တအိၣ်ဘၣ်တဖၣ် အါထီၣ်လွံၢ်ပူတပူန့ၣ်လီၤ. ယူၤရပၤ(Europe)ထံကီၢ်တနီၤအထံဖိ ကီၢ်ဖိနီၢ်ဂံၢ် ၂၀ မျးကယၤန့ၣ် တူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ်ဝဲ သးအတၢ်သယုၢ်သညိဒီး ဖဲလၢကီၢ်ယပၣ်(Japan)န့ၣ် ပှၤသးပှၢ်တနီၤကူၣ်တၢ်ဆးတၢ် တသ့တဘၣ်လၢၤဘၣ်အဃိ လုၢ်သ့ၣ်ခါပတာ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ်ဘျၢ ဒ်သိးကမၤန့ၢ်တံၤသကိးလၢဃိာ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဖံးတၢ်မၤကျဲအကျိၤအကွၢ်တဖၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်အစဲလၢ ပှၤအတူၢ်ဘၣ်ခီၣ်ဘၣ် သးအတၢ်သယုၢ်သညိတဖၣ်အဂီၢ် - တၢ်ငါလီၤတံၤသကိး(တၢ်ဒိးန့ၢ်တံၤသကိးခီဖျိ ကျိာ်စ့)န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်နၣ်ရံၣ်အဂီၢ် နမ့ၢ်ဟ့ၣ်စ့ဒီး နကမၤန့ၢ်တံၤသကိးလၢ အကစံးကတိၤသကိးတၢ်ဒီးနၤ မ့တမ့ၢ် ကအိၣ်သကိး, လဲၤသကိး တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ အမူးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဘၣ်မၤ “တံၤသကိး” ဒ်န့ၣ်အသိးတဂၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်သံကွၢ်အီၤ, ပှၤလၢအလိၣ်ဘၣ်တံၤသကိးတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဆၢ “ပှၤမၤန့ၢ်အီၣ်ကဲလၢ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤအပူၤဒီး အသးအနံၣ်အလါ ၃၀-၄၀ အဘၢၣ်စၢၤလၢ ဖံးတၢ်မၤတၢ်အဆၢကတီၢ် နၣ်ရံၣ်အါမးအဃိ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကဃုတံၤသကိးတအိၣ်တဖၣ်”န့ၣ်လီၤ.
လံာ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ပာ်ဖျါဝဲပှၤလၢ အဖိမ့ၢ်ဂ့ၤ…
တၢ်လူၤဖီၣ်န့ၢ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်
ကသံၣ်သရၣ်လၢ ကူစါယါဘျါ နီၢ်သးအတၢ်ဆူးတၢ်ဆါ ဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်လံာ်ကဘျံးပၤ ကျိၤအသနၢၣ်ပူၤ ကသံၣ်သရၣ်စံးဆၢဝဲ ပှၤဖးလံၢ်ဖိတဂၤ လၢအမံၤမ့ၢ် ဘရဲဒၣ် (Brenda)န့ၣ်လီၤ. အဝဲအသူၣ်အုးအသးအုးဝဲဒၣ်လၢ အတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဂဲၤလိာ်ဝဲဒၣ်လၢ တၢ်ပညိၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်သွါသွါတဖၣ်အပူၤဒၣ်လဲၣ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်တအိၣ်ဘၣ်လၢ အပူၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ကသံၣ်သရၣ်အတၢ်စံးဆၢ မ့ၢ်တၢ်လိၤလိၤဒီး ပျီပျီဖိန့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲဒၣ်, “တၢ်တ့ဒုးအိၣ်ထီၣ် ပှၤကညီတဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢ ကအိၣ်သူၣ်ဖှံသးညီတၢ်အဂီၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢကအိၣ်မူအိၣ်ဂဲၤ ဒီးကအိၣ်ဖျဲၣ်အါထီၣ် ပှၤကညီတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ”. အဝဲစံးအါထီၣ်ဝဲ “ပဘၣ် တၢ်ဆိၣ်အၢပှၤလၢ ပကလူၤဖီၣ် တၢ်သးမံအစီၤကပ့ၤ လၢအကလံာ်တၢ်ဒီး တၢ်ကဖီၣ်န့ၢ်အီၤ ကီခဲဝဲတမံၤ” ဒီး “တမ့ၢ်လၢ တၢ်ကဖီၣ်န့ၢ်အီၤ ထီဘိအဂီၢ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ”.
ယဆိကမိၣ်ထီၣ်, ဖဲဘရဲဒၣ်ဖးဘၣ် ကသံၣ်သရၣ်အတၢ်စံးဆၢလၢ အလုၢ်အပှ့ၤ တအိၣ်တၢ်နီတမံၤအံၤန့ၣ်ဒီး မ့ၢ်အသးပူၤ တၢ်ကမၤအသး ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးလၢ တၢ်စံးဆၢအံၤအလီၢ်န့ၣ် အဝဲမ့ၢ်ဖးဘၣ် စံး ၁၃၁ န့ၣ်ဒီး အသးပူၤကလၢၢ်ဘၣ်တၢ်န့ၣ် ကလီၤဆီဝဲဒၣ် ဆံးဒိၣ်လဲၣ်. ထါစံးထီၣ်ပတြၢၤအံၤအပူၤ စီၤဒၤဝံး ဟ့ၣ်ထီၣ် တၢ်ဒုးနဲၣ်ဆိကမိၣ်က့ၤ…